Պատկերացրու՝ քո գլխավոր մատակարարը հանկարծ դադարեցնում է համագործակցությունը, և դու ունես ընդամենը 24 ժամ բիզնեսդ փրկելու համար։

Սեփական բիզնես ունենալը միշտ էլ լի է անակնկալներով (երբեմն ոչ այնքան հաճելի), և հաճախ ստիպված ես որոշումներ կայացնել սթրեսային իրավիճակներում, երբ լարվածությունը մեծ է, իսկ ռեսուրսները` սահմանափակ։ Քեզնից է կախված` իրավիճակը կվերածվի անելանելի խնդրի՞, թե՞ հնարավորության:

Շարունակիր կարդալ մեր այսօրվա բլոգը, որ սթրեսային իրավիճակներում կարողանաս սթափ մնալ և ճիշտ որոշումներ կայացնել:

Ինչպե՞ս է սթրեսն ազդում որոշումների կայացման վրա

Երբ օրգանիզմը սթրեսի է ենթարկվում, ուղեղում արյան հոսքն ու թթվածնի մատակարարումը նվազում են, ինչի արդյունքում նվազում է ճանաչողական արդյունավետությունը։ Կարճ ասած` սթրեսը փոխում է մեր մտածողության մեխանիզմը, ինչը կարող է բերել կտրուկ և սխալ որոշումների: Իսկ բիզնեսում դա կարող է ճակատագրական լինել:

Սթրեսի նվազեցման մեթոդներ

Ճգնաժամային իրավիճակներում ճիշտ որոշումներ կայացնելու առաջին նախապայմանն արագ արձագանքն է սթրեսին։ Մինչ կսկսես մտածել լուծման շուրջ, արա հետևյալը.

• Կարգավորիր շնչառությունդ․ մի քանի րոպե խորը շնչիր քթով և արտաշնչիր բերանով։ Այս պարզ վարժությունը նվազեցնում է սրտի զարկերի հաճախականությունը և հանգստացնում նյարդային համակարգը։
• Թուլացրու մկանային լարվածությունը․ կարճ վարժություններ արա՝ ձգելով ու թուլացնելով մարմնի հիմնական մկանները։ Սա արագ հեռացնում է լարվածությունը և վերականգնում էներգիան։
• Կարճ դադար տուր կամ գնա զբոսնելու․ փոխիր միջավայրդ, անգամ 5 րոպեանոց զբոսանքը թարմացնում է մտածողությունը և նվազեցնում սթրեսի մակարդակը։
• Գրիր մտքերդ․ գրի առն այն, ինչ քեզ անհանգստացնում է։ Այս մեթոդը ազատում է ուղեղը գերբեռնվածությունից` սթափեցնելով միտքդ։
• Տեղափոխիր ուշադրությունդ․ կենտրոնացիր կոնկրետ գործողության վրա (օրինակ՝ ջուր խմել, ուշադիր զննել որևէ առարկա) և ուղեղին հանգստանալու հնարավորություն տուր:

Այս պարզ քայլերը օգնում են արագ հանգստացնել նյարդային համակարգը և վերականգնել կենտրոնացումը։

Սթրեսային իրավճակներում որոշումների կայացման մոդելներ

1. Նախապես մշակիր ճգնաժամային իրավիճակների կառավարման պլան

Շատ օգտակար է ունենալ «արտակարգ իրավիճակների» համար մշակված քայլերի ցանկ, որը կընդգրկի հնարավոր ռիսկերը, ռեսուրսների բաշխումը, աշխատակիցների հետ հաղորդակցումը, իրավիճակային խնդիրների լուծումներ և այլն։

2. Ճիշտ գնահատիր իրավիճակը

Կարևոր է հստակ պատկերացնել, թե ինչ է տեղի ունեցել, ինչ ազդեցություն և հետևանք կարող է դա ունենալ բիզնեսի համար:

Պատասխանիր մի քանի հարցի`

• Ո՞ր ոլորտներն են ամենաշատը տուժել (վաճառք, մատակարարում, հաճախորդների սպասարկում և այլն)
• Ո՞ր ռեսուրսներն են առավել խոցելի (ֆինանսներ, թիմ, ժամանակ)
• Ո՞րն է նվազագույն «կենսունակության մակարդակը» բիզնեսի համար

Այս մոտեցումը թույլ կտա ուժերն ուղղել այն հարցերին, որոնք բիզնեսի գոյատևման և զարգացման համար իսկապես վճռորոշ են։

3. Ստեղծիր արտակարգ իրավիճակների արձագանքման խումբ

Lավագույն լուծումները սովորաբար ծնվում են թիմային քննարկումների արդյունքում։ Ստեղծիր խումբ, որը պատասխանատու կլինի բարդ իրավիճակների կառավարման համար և կներառի տարբեր մասնագիտական ուղղվածություն ունեցող մարդկանց։

4. Ունեցիր ֆինանսական վստահելի գործընկեր
Ճգնաժամային իրավիճակներում բիզնեսի համար կենսական է ունենալ վստահելի ֆինանսական գործընկեր։ Ժամանակակից աշխարհում բազմաթիվ ֆինանսական գործիքներ կան, որոնք զգալիորեն կթեթևացնեն քո հոգսը։
 

5. Գործիր արագ

Հիշիր, քո ամենաթանկ ռեսուրսը ժամանակն է։ Գործիր արագ, բայց ուշադիր, քանի որ ցանկացած սխալ կարող է ճակատագրական լինել։

6. Էմոցիաների փոխարեն օգտագործիր տվյալներ և փաստեր

Սթրեսային իրավիճակներում մեր ուղեղը հակված է հիմնվել զգացմունքների վրա` վախ, անհանգստություն ու տագնապ։ Սակայն հույզերը կարճաժամկետ են և կարող են խեղաթյուրել իրական պատկերը։ Որոշումները կայացրու տվյալների հիման դրա, որ դրանք լինեն են ավելի կանխատեսելի և արդյունավետ։

7. Դասեր քաղիր և վերլուծիր

Յուրաքանչյուր բարդ իրավիճակ ստեղծում է նոր փորձ ձեռք բերելու և հմտանալու հնարավորություն։ Իրավիճակը հաղթահարելուց հետո կարևոր է հետևություններ անել և հետագայում կանխել նմանատիպ խնդիրների առաջացումը:

Հիշիր` սթրեսային իրավիճակները գալիս ու գնում են, իսկ դրանց արդյունքում ձեռք բերած փորձն ու հմտությունները մնում են քեզ հետ, դարձնում ավելի ճկուն ու պատրաստ ապագայի անակնկալներին: