02Մյս
Սքրոլ, քլիք, գնում․ ինչպե՞ս են ձևավորվում ծախսելու քո սովորությունները

Նկատե՞լ ես, թե ինչպես կարող է Instagram-ի մի կարճ Reel-ն ազդել որևէ իր գնելու քո որոշման վրա։ Մի անհանգստացիր, դու միայնակ չես։ Սոցիալական մեդիան արդեն վաղուց դուրս է եկել պարզապես հաղորդակցման հարթակ լինելու տիրույթից՝ վերածվելով սպառողական նորարար ու հզոր միջավայրի։
Սոցիալական մեդիայի բազմաթիվ հարթակներ՝ Facebook-ը, Instagram-ը, TikTok-ը և նույնիսկ YouTube Shorts-ը, ազդում են ոչ միայն տեղեկատվության սպառման, այլև ամսական ծախսերի ձևավորման վրա։ Երբ ծախսերն աճում են, եկամուտ և ծախս հարաբերակցությունը հաճախ խախտվում է։
Ավելի քան 230 միլիարդ դոլար․ ըստ Statista-ի տվյալների՝ 2024-ին հենց այսքան է գնահատվել սոցիալական մեդիայի գովազդային շուկան, ինչը փաստում է՝ այն լրջորեն ազդում է մեր ծախսերի, եկամուտների կառավարման և գնումների վարքագծի վրա։ Իսկ ինչպե՞ս․ վերլուծենք քայլ առ քայլ։
Թիրախավորված գովազդ կամ targeting
Մինչ դու մտածում ես ինչ-որ ապրանքի մասին, նույն ապրանքի գովազդն արդեն քո Facebook-ի ֆիդում է։ Պատահակա՞նություն է։ Բացարձակապես ոչ։ Սոցիալական մեդիայի ալգորիթմները հավաքում են քո հետաքրքրությունները, որոնումները և փոխազդեցությունները՝ քեզ ուղղված անհատականացված առաջարկներ ցուցադրելու համար։
Ըստ Forbes-ի՝ ռեթարգեթինգի և պերսոնալիզացիայի շնորհիվ օգտագործողների ուշադրությունը պահելու հավանականությունը մեծանում է գրեթե 400%-ով։
Ինֆլուենսերների դերը
Բրենդներն այլևս չեն խոսում միայն իրենց անունից․ հիմա նրանք խոսում են վստահելի դեմքերով։ Միկրո և նիշային ինֆլուենսերները (մինչև 100K հետևորդ) ունեն բարձր վստահություն հատկապես իրենց հավատարիմ լսարանի շրջանակում։
Հետազոտություններն էլ գալիս են փաստելու, որ միկրոինֆլուենսերների հետ համագործակցող բրենդներն ունեն 60% ավելի բարձր ներգրավվածություն, քան խոշոր աստղերի դեպքում։
FOMO՝ բաց թողնելու վախը
Հաճա՞խ ես լսում հետևյալ արտահայտությունները, չէ՞․ «Միայն այսօր», «Մինչև 50% զեղչ», «Վերջին 5 հատը» և այլն։ Սրանք պարզապես բառեր չեն, այլ միտված են հատուկ նպատակի՝ ակտիվացնելու FOMO-ն՝ Fear of Missing Out կամ «հնարավորությունը բաց թողնելու վախը»։
FOMO-ի ազդեցության վերաբերյալ հոգեբանական և սպառողական վարքի հետազոտությունների արդյունքները միանշանակ են․ FOMO-ն սպառողներին դրդում է կայացնել արագ ու հաճախ ոչ ռացիոնալ որոշումներ՝ պարզապես «մյուսներից հետ չմնալու» համար։
Իմպուլսիվ գնումներ
Մի քանի քլիք, մի քիչ էմոցիա, և դու արդեն ապրանք ես պատվիրել։ Իմպուլսիվ գնումները դարձել են սպառման նոր նորմա։ Գոյություն ունի շատ հստակ պատճառ․ համացանցն ու սոցիալական ցանցերը մտածելու ժամանակ պարզապես չեն թողնում։
Ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ տեսողական և էմոցիոնալ կոնտենտը մեծացնում է իմպուլսիվ գնումների հավանականությունը մինչև 70%-ով։ Մենք վճարում ենք կատարում՝ առանց համեմատելու գներն ու ուսումնասիրելու այլընտրանքները։
UGC և հետադարձ կապ
Սոցիալական մեդիայի մեծագույն ուժերից մեկը՝ օգտատերերի կողմից ստեղծված կոնտենտը, վստահություն է ներշնչում։ Երբ մենք տեսնում ենք, որ ուրիշներն արդեն օգտվել են այդ ծառայությունից կամ ապրանքից, մեր կասկածները նվազում են։ Պատահական չէ, որ սպառողների 83%-ը վստահում է այլ օգտատերերի կարծիքին ավելի, քան բրենդային գովազդին։ Կարճ տեսանյութեր, ռեալ փորձառություն, իրական կարծիքներ․ ահա թե ինչն է այսօր ազդում մեր որոշումների վրա։
Երբ գիտակցում ենք այս մեխանիզմները, կարող ենք ավելի խելամիտ որոշումներ կայացնել, կազմել բյուջե, սահմանել գնումների չափ ու նպատակը։ Հետևաբար սոց․ մեդիան կարող է լինել ինչպես ռիսկային, այնպես էլ խելամիտ գործիք՝ ճիշտ մոտեցման դեպքում։
Իսկ եկամուտների և ծախսերի պլանավորման մասին մասին կարող ես կարդալ մեր այս բլոգում։
Կարդա նաև...
Այսօր կան բազմաթիվ հարթակներ, այդ թվում` անվճար, որտեղ կարող ես քեզ ու քո պահանջներին հարմար դասընթացներ գտնել ֆինանսների ամենատարբեր ուղղությունների վերաբերյալ:
Ո՞րն ընտրել՝ աշխատանք, կարիերա, թե ընտանիք: Տարիներ շարունակ գերիշխող էր այն համոզմունքը, որ կինը պարտադիր պետք է ընտրություն կատարի, իսկ համատեղելու մասին խոսք անգամ չկար, սակայն այս հարցն այսօր այլևս արդիական չէ։
Առաջին բանը, որ շատերը մտածում են ներդրումների մասին լսելիս. «Իմ խելքի բանը չէ» կամ «Գումարս չի հերիքի»: Սա գուցե ճիշտ լիներ 80-ականներին, բայց ոչ հիմա: Բացատրենք` ինչու: